تکه های پنهان مؤلف | نگاهی به مستند به دنبال نازارین

مستند به دنبال نازارین ساخته ی  خاویر اسپادا بیش تر از آن که به فیلم برجسته­ ی بونوئل، کارگردان مطرح اسپانیایی بپردازد، از خلال واکاوی پشت صحنه ­ها و مدارک مربوط به این فیلم، هویت مولفش را بازسازی می­ کند. پس از صحنه ­های آغازین در فیلم ­خانه­ ی اسپانیایی و مشاهده­ ی حلقه­ ی باقی­ مانده­ ی این فیلم، ما براساس عکس ­هایی که بونوئل از لوکشین­ های مورد نظرش گرفته بوده، قدم به قدم این مکان ­ها را از ابتدا تا انتهای فیلم پی می­ گیریم. کارگردان عکس­ های قدیمی را با وضعیت کنونی هر یک از آن مکان­ ها مطابقت می ­دهد و  در هر بخش از مصاحبه ­هایی که با  پسر بونوئل، دست­ اندر کاران فیلمش از جمله بازیگران، فیلم­بردار، فیلم نامه­ نویس، کارشناسان هنری و نسل جدید کارگردانان داشته استفاده می ­کند. اسپادا بخش­ های مخفی از تفکرات، علایق و باورهای بونوئل را از میان این گفت ­و گوها، بیان خاطرات و در برخی مواقع با استفاده از صدای ضبط شده ­ی خودش برای ما ترسیم می­کند. هدف این مستند تحلیل مختصر شخصیت این کارگردان فقید است. این که او چگونه به خلق یک صحنه از تصویر یک خیابان خالی می­ رسیده و یا چگونه برداشت خودش را از مذهبی که در ذهن دارد، ارائه می ­داده. اخلاق حرف ه­ای و شخصی­ اش، اسپانیای تاریخی ای که دوست داشته تا تجسم ببخشد، هوش و خلاقیت هنری ­اش، باورها و اعتقاداتش که روی مرز باریک باور و عدم باور حضور خداوند قرار داشته و ... در زمانی اندک برای ما بازگو می­شوند. در کنار تمام این­ ها رابطه ­ی تنگاتنگ نازارین و مولفش برملا می­ شود. این که تنها بونوئل می ­توانسته فیلم نامه­ ی ژان کلود را آن­ طور که در ذهن دارد، پیاده کند و فیلمی بسازد پر از دقایق فکر شده و بدون هنرپردازی­ های بیهوده. همین­ ها باعث شده که نازارین هنوز که هنوز است یکی از بهترین پایان­بندی­ های تاریخ سینما را داشته باشد و بونوئل بتواند در میان کارگردانان شاخص سینما جایگاه خود را در اختیار داشته باشد.

پی نوشت: این مطلب پیش تر در شماره ی ۴۴۰ هفته نامه ی جهان سینما به چاپ رسیده است.