دیوار یک بنای خیالی چه محکم است | نگاهی به مستند هفتاد و شش دقیقه و پانزده ثانیه با کیارستمی

هفتادوشش دقیقه و پانزده ثانیه همراهی ناب با کیارستمی چیزی است که صمدیان در این مستند به مخاطب ارائه می ­دهد. این همراهی محدودیت زمانی و مکانی خاصی ندارد؛ از یک روز برفی و بیرون زدن از خانه شروع شده و با کیارستمی­ ای که به دنبال طاهره خانم از تپه پایین دویده و میان درختان زیتون محو می ­شود، به پایان می­ رسد. زیرا همان­ طور که صمدیان گفته او ناچار بوده تا سال­ های سال خاطره و فیلم را در قالب فیلمی کوتاه ­تر برای یک مراسم بزرگداشت خلاصه کند. نتیجه­ ی کار بخش­ هایی جذاب و نادیده از همراهی ­ها و سفرها و تجربه­ های مختلف است. آن چه که این اثر را گیراتر می­ کند، حضور صمدیان و دوربینش به عنوان دوستی قدیمی و پذیرفته شده است که مانع از ساختگی بودن اتفاقات یا کنش ­ها می­ شود. همه چیز زنده است و در لحظه رخ می ­دهد. بی هیچ پرده ­پوشی­ ای. بنابراین ما به­ عنوان مخاطب احساس نزدیکی بیش از حدی با این کارگردان فقید، دیدگاه­ هایش، روحیه ­اش، عادت هایش، علایقش، نگرشش به عکاسی و فیلم ­سازی و تدریس، ایده ­پردازی­ هایش، گزینش اشعار و شیوه ­ی چینش آن­ ها، نحوه­ ی تولید یک اثر هنری، تجدید دیدار با بازیگران کارهای پیشینش، همکاری با هنرمندان معاصرش، بازبینی لوکیشن ­های قدیمی و حتی کودکانگی­ هایش داریم.
یکی از جذاب­ ترین قسمت ­ها جایی است که ما کیارستمی را در حال فیلم­ برداری از پرندگان لب دریا می ­بینیم. تلاش اولیه­ ی او برای جا دادن آن­ ها در کادر و ثبتشان در مواقع مختلف و سپس تلاش بعدی او هنگام تدوین همین فیلم در خانه­ اش. جایی که او هوشمندانه سعی در تقلید و بازسازی صدای پای پرندگان روی برنج و شن دارد و یا صدای بال زدنی که با پیراهنش تولید می­ کند. درانتها وقتی می­ بینیم که صداهای ساختگی چقدر مناسب تصویر هستند، همه­ ی این کوشش­ ها برایمان معنایی دیگر می­ گیرند؛ چیزی شبیه به عمری زیستن مداوم میان تجربه، لذت و کار.

پی نوشت: این مطلب پیش تر در سایت پلاتو منتشر شده است.